Hasło tegorocznej kampanii brzmi: „Nie milczenie, lecz bariera – mutyzm wybiórczy”. Organizacje i środowiska zajmujące się zdrowiem psychicznym dzieci apelują, by zwracać uwagę na ten problem i przeciwdziałać stereotypom, które wciąż wokół niego narastają.
Mutyzm wybiórczy (MW) to zaburzenie lękowe, które polega na tym, że dziecko w pewnych sytuacjach społecznych nie jest w stanie mówić – mimo że w innych miejscach, np. w domu, rozmawia swobodnie i z radością. Nie wynika to z uporu czy niechęci, lecz z silnego lęku, który w określonych okolicznościach uniemożliwia komunikację werbalną.
Również w naszym powiecie jak wskazują pedagodzy i psychologowie coraz więcej dzieci boryka się z mutyzmem wybiórczym, choć wielu rodziców nie zdaje sobie z tego sprawy. Problem bywa mylony z nieśmiałością, introwertyzmem czy brakiem wychowania. Tymczasem to poważne zaburzenie lękowe, które wymaga cierpliwości, zrozumienia i specjalistycznej terapii.
Dzieci z mutyzmem wybiórczym często doskonale mówią w domu, natomiast w przedszkolu lub szkole milczą, nie odpowiadają na pytania, unikają kontaktu wzrokowego i sprawiają wrażenie wycofanych. W rzeczywistości są to dzieci inteligentne, wrażliwe i spostrzegawcze, które czują się sparaliżowane w sytuacjach, gdzie odczuwają presję mówienia.
Specjaliści podkreślają, że kluczowe znaczenie ma świadomość i współpraca dorosłych – rodziców, nauczycieli oraz wychowawców. W kontaktach z dzieckiem dotkniętym mutyzmem wybiórczym należy:
- nie zmuszać do mówienia,
- okazywać cierpliwość i zrozumienie,
- pracować małymi krokami,
- współpracować ze szkołą i specjalistami.
Mutyzm wybiórczy jest obecnie klasyfikowany w podręcznikach psychiatrycznych jako fobia specyficzna. Objawy mogą nasilać się w stresujących sytuacjach – dziecko może np. przestać mówić nawet do rodziców, jeśli w pobliżu znajdują się obce osoby. Często też przejawia lęk przed byciem obserwowanym lub słyszanym podczas mówienia.
Eksperci przypominają: cisza nie jest uporem, a milczenie dziecka to sygnał, że potrzebuje wsparcia, a nie karania czy presji. Pomoc udzielona na wczesnym etapie pozwala wielu dzieciom stopniowo przezwyciężyć lęk i rozwijać się społecznie na równi z rówieśnikami.
W ramach październikowych działań informacyjnych organizacje i szkoły w całym kraju prowadzą kampanie edukacyjne i akcje uświadamiające. Ich celem jest pokazanie, że dzieci z mutyzmem wybiórczym potrzebują zrozumienia, a nie oceny.
Październik to czas, by lepiej usłyszeć ciszę i zrozumieć, że za nią kryje się lęk, który można pokonać.
Źródło: Fundacja Mutyzm Wybiórczy.