Z ustaleń KAS wynika, że wiele z takich produktów powstaje poza kontrolą, w prymitywnych warunkach i z użyciem niebezpiecznych substancji. Często wykorzystuje się skażony alkohol techniczny, przeznaczony do przemysłu, nie do konsumpcji. Aby ukryć jego prawdziwy smak czy zapach, bywa on mieszany z aromatami i barwnikami, co dodatkowo podnosi ryzyko zatrucia.
Działania kontrolne KAS pokazują, że problem utrzymuje się na wysokim poziomie. W ostatnich latach funkcjonariusze regularnie ujawniają nielegalny alkohol, często w znacznych ilościach:
2023 r. — 484 ujawnienia i 18 795 litrów zatrzymanych wyrobów spirytusowych; zlikwidowano 2 odkażalnie/rozlewnie, zabezpieczając 4321 litrów alkoholu.
2024 r. — 296 ujawnień i aż 32 901 litrów zatrzymanych produktów; wykryto 4 nielegalne rozlewnie, z których przejęto 9484 litry alkoholu.
styczeń–wrzesień 2025 r. — 193 ujawnienia i 8777 litrów nielegalnego alkoholu.
Nielegalne rozlewnie działają najczęściej w miejscach całkowicie pozbawionych jakichkolwiek standardów sanitarnych, w garażach, stodołach, szopach czy piwnicach. Do produkcji wykorzystywane są substancje chemiczne o silnym działaniu toksycznym, co potwierdzają liczne badania laboratoryjne.
Alkohol niewiadomego pochodzenia trafia do obrotu zarówno jako bezbarwna ciecz nalewana do plastikowych butelek typu PET, jak i jako kolorowe nalewki czy „regionalne” wódki. Niska cena ma zachęcać do zakupu, ale w rzeczywistości kryje się za nią produkt, który może być śmiertelnie niebezpieczny.
KAS przypomina, że handel alkoholem bez polskich znaków akcyzy jest poważnym przestępstwem skarbowym. Grozi za nie kara grzywny do 720 stawek dziennych, kara pozbawienia wolności do 5 lat, a nawet obie te kary jednocześnie. W 2025 roku maksymalna możliwa do wymierzenia grzywna może sięgać nawet 44,8 mln zł.
Odpowiedzialność karna dotyczy również tzw. paserstwa akcyzowego: nabywania, przechowywania, przewożenia lub ukrywania nielegalnego alkoholu. Także w tych przypadkach przepisy przewidują grzywnę lub pozbawienie wolności do 5 lat.
Zgodnie z prawem zabroniona jest również sprzedaż alkoholu bez wymaganego zezwolenia lub z naruszeniem jego warunków. Odpowiedzialność karna spoczywa także na kierownikach sklepów i lokali gastronomicznych, którzy nie dopełniają obowiązku nadzoru. Sądy mogą orzekać przepadek nielegalnego alkoholu.
KAS apeluje do konsumentów, aby kupowali alkohol wyłącznie w legalnych, autoryzowanych punktach sprzedaży. Niska cena lub „okazyjna oferta” mogą oznaczać poważne konsekwencje zdrowotne.
Alkohol z niepewnego źródła to ryzyko utraty wzroku, uszkodzenia narządów wewnętrznych, ciężkiego zatrucia, a nawet śmierci. „Nie warto ryzykować zdrowia ani życia dla pozornej oszczędności” — podkreślają funkcjonariusze KAS.
Źródło: KAS