W małych wodociągach lokalnych stan sanitarny wody do spożycia przedstawia się nie najlepiej. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Suchej Beskidzkiej dokonał obszarowej oceny jakości wody na terenie Powiatu Suskiego.
-
42 ujęcia wykorzystują wody podziemne.
-
15 ujęć opartych jest na wodach powierzchniowych z miejscowych rzek i potoków.
W roku 2015 przeprowadzono kontrole sanitarne 12 wodociągów. Przedmiotem kontroli był stan sanitarno-techniczny obiektów i urządzeń wodnych oraz Stacji Uzdatniania Wody. W większości kontrole wykazały, że przedsiębiorstwa wodociągowe prowadzą prace modernizacyjne obiektów i urządzeń wodnych.
Z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę korzysta ponad 33 tys. użytkowników. Producentami wody do spożycia na terenie powiatu suskiego są przedsiębiorstwa wodociągowe, spółki wodociągowe i jednostki gminne, które równocześnie odpowiadają za jakość wody dostarczanej do użytkowników.
W związku z prowadzonym nadzorem nad jakością wody do spożycia stwierdzono przypadki zanieczyszczenia bakteriologicznego wody lub przekroczenie dopuszczalnych parametrów fizyko-chemicznych (mętność, amoniak, żelazo).
Wydano 2 decyzje zakazujące użytkowania wody oraz 10 decyzji warunkowego dopuszczenia wody do spożycia (po przegotowaniu). Liczba wydanych w tym zakresie decyzji była większa w porównaniu z rokiem ubiegłym o blisko 30%.
Okresowo wyłączano wodę do spożycia w 6 wodociągach zbiorowego zaopatrzenia w wodę – co stanowi 24% ogółu, w 5 wodociągach dopuszczano warunkowe użytkowanie wody (21%). Liczba wydanych w tym zakresie decyzji była większa w porównaniu z rokiem ubiegłym o blisko 30%.
W wyniku interwencji Państwowego Inspektora Sanitarnego w powyższych wodociągach podjęte zostały działania naprawcze. Stwierdzone zanieczyszczenia zostały bezzwłocznie wyeliminowane przez producentów wody, co potwierdziły badania jakości wody przeprowadzone zarówno w ramach nadzoru sanitarnego jak i kontroli wewnętrznej.
Inne podmioty zaopatrujące w wodę:
Inne podmioty zaopatrujące w wodę nadzorowane przez tutejszego Inspektora Sanitarnego to głównie szkoły i obiekty służby zdrowia – łącznie 33. Większość z nich korzysta z małych lokalnych ujęć prywatnych spółek wodociągowych nie posiadających osobowości prawnej o wydajności kilku – kilkunastu m3/dobę (3/d). Spółki te dostarczają wodę przede wszystkim do indywidualnych gospodarstw domowych. Tylko niewielka część nadzorowanych obiektów użyteczności publicznych korzysta z ujęć własnych (studni) administrowanych przez zarządców poszczególnych obiektów. W obiektach tych nadzorowana jest woda z instalacji wewnętrznej budynków. Z tej formy zaopatrzenia w wodę korzysta ok. 3,5 tys. odbiorców.
W małych wodociągach lokalnych stan sanitarny wody do spożycia przedstawia się nie najlepiej. W roku 2015 w tej grupie obiektów zakwestionowano 24 próbki wody – w niektórych kilkakrotnie. Przyczyną kwestionowania były głównie zanieczyszczenia bakteriologiczne oraz ponadnormatywne wartości mętności. Są to wodociągi zaopatrujące szkoły i ośrodki zdrowia – głównie na terenach wiejskich. Na koniec 2015 roku w 1 obiekcie z tej grupy - SPZOZ Naprawa – stwierdzono brak przydatności wody do spożycia.
Biorąc pod uwagę systematycznie stwierdzane zanieczyszczenia wody do spożycia pobieranej w ramach monitoringu kontrolnego i przeglądowego - zgodnie z ustalonym harmonogramem i częstotliwością - w 7 obiektach stan sanitarny wody oceniono jako zły (SP Hucisko, SP Kurów, SP Jachówka, ZSP Palcza, SP Wieprzec, SP i Przedszkole Osielec, ZSP Lachowice).
W kolejnych 11 jakość wody pod względem sanitarnym oceniono jako niepewny - woda wykazywała zmienną jakość, zwłaszcza pod względem bakteriologicznym. Stanowi to blisko 2/3 nadzorowanych obiektów.
Należy zauważyć, że w wielu przypadkach stan ten powtarza się z roku na rok. Wydano 12 decyzji zakazujących użytkowanie wody i 9 decyzji warunkowo dopuszczających wodę do spożycia, w 4 przypadkach polecono przeprowadzić czyszczenie i dezynfekcję instalacji wodnej.
Użytkownicy w/w wodociągów nie prowadzą systematycznej kontroli laboratoryjnej użytkowanej wody. W wyniku interwencji Państwowego Inspektora Sanitarnego w powyższych wodociągach podjęte zostały działania naprawcze. Wykonane badania kontrolne kwestionowanych parametrów nie potwierdziły występowania przekroczeń i spełniały wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
W roku 2015 łącznie pobrano do badań laboratoryjnych 280 próbek wody do spożycia, z czego zakwestionowano 40. Próbki wody kwestionowano głównie za niewłaściwą jakość bakteriologiczną. Najczęściej przyczyną były wykryte: bakterie grupy coli, Escherichia coli, Enterokoki, bakterie Clostridium oraz ponadnormatywna ogólna liczba drobnoustrojów.
Przyczyną kwestionowania próbek wody pod względem fizyko-chemicznym były przede wszystkim: mętność oraz przekroczone dopuszczalne stężenie żelaza ( 1próbka ) i amoniaku (1 próbka). Jakość ujmowanej wody związana jest ze stanem czystości otaczającego środowiska.
Stwierdzone zanieczyszczenia – zwłaszcza obecność bakterii chorobotwórczych - mogą stanowić potencjalne zagrożenie zdrowia (zachorowanie, zatrucie pokarmowe) użytkowników. Dotyczy to szczególnie większych zbiorowisk ludności (dzieci i młodzież) na co dzień korzystających z wody o niepewnej jakości sanitarnej.
Bardzo często stwierdzana podwyższona mętność spowodowana jest obecnością w wodzie zawieszonych substancji organicznych i nieorganicznych. To z kolei stwarza ryzyko przeniesienia na cząstkach substancji zawieszonych zanieczyszczeń biologicznych i innych substancji np. o działaniu toksycznym.
Ponadto podwyższona mętność utrudnia procesy dezynfekcji, zwłaszcza nieskuteczne może być stosowanie lamp UV. Problem ten wynika przede wszystkim z zanieczyszczonych wód powierzchniowych, na których oparta jest znaczna część nadzorowanych wodociągów. Z kolei wodociągi oparte na wodach podziemnych ujmują głównie wody czwartorzędowe stosunkowo płytko zalegające - uzależnione od opadów atmosferycznych - i są odzwierciedleniem stanu czystości środowiska, przez które migrują.
W roku 2015 pobrano do badań laboratoryjnych ogółem 67 próbek wody powierzchniowej pochodzącej z ujęć wodnych. Na podstawie uzyskanych wyników badań zakwalifikowano ujęcia wód powierzchniowych do 2 kategorii:
-
A2 – 10 ujęć;
-
A3 - 5 ujęć.
W roku 2015 nie zakwalifikowano ani jednego ujęcia powierzchniowego do kategorii A1. Zmniejszyła się liczba ujęć o kategorii A2, tym samym wzrosła liczba ujęć o kategorii A3. O zakwalifikowaniu do poszczególnych kategorii zadecydowały parametry bakteriologiczne. Im wyższa kategoria, tym woda wymaga bardziej skomplikowanych procesów uzdatniania.
Należy zauważyć, że niektóre gminy próbują rozwiązać problemy z zaopatrzeniem w wodę. Gmina w Budzowie systematycznie kontrolują jakość wody w wybudowanych studniach dla szkół na swoim terenie. W innych – np. w gminie Zembrzyce czy w gminie Jordanów - podłączono kilka obiektów do wodociągów gminnych.
Działania te są jednak nadal niewystarczające, a statystyki dla naszego powiatu w tym zakresie są niezbyt zadowalające. Zdecydowana większość gmin powiatu suskiego stoi przed zadaniem poprawy jakości wód do spożycia, a przez to zmniejszeniem ryzyka wystąpienia chorób wodopochodnych wśród swoich mieszkańców – konsumentów wody pitnej. Zadania te powinny być uznane za priorytetowe – uważa Maria Dorosz-Rogozińska, dyrektor suskiego sanepidu.
